Η τοποθέτηση του Γιάννη Σαρακιώτη επί της πρότασης της κυβέρνησης για αλλαγή του εκλογικού νόμου

Η τοποθέτηση του Γιάννη Σαρακιώτη επί της πρότασης της κυβέρνησης για αλλαγή του εκλογικού νόμου
«Ψηφίζεται σήμερα το σχέδιο νόμου για την αλλαγή του εκλογικού νόμου, το οποίο η Κυβέρνηση είχε δεσμευθεί ότι θα καταθέσει στη Βουλή αμέσως μετά το κλείσιμο της Αξιολόγησης. Συνεπής στην εξαγγελία της αυτή εισάγει αυτόν τον εκλογικό νόμο που, αποτελεί σταθμό στην πορεία του εκδημοκρατισμού των θεσμών της χώρας και κεντρικό πυρήνα της πολιτικής της Κυβέρνησης. Παράλληλα εκπληρώνεται ένα ιστορικό χρέος και μια πάγια θέση της Αριστεράς, αυτή της καθιέρωσης της απλής αναλογικής ως του αντιπροσωπευτικότερου, και άρα, δικαιότερου εκλογικού συστήματος.

Συγκεκριμένα, προτείνουμε την απλή αναλογική, την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών, τη διατήρηση του πλαφόν του 3% για την είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή και τη μείωση της εκλογικής ηλικίας στα 17 έτη.

Ασπάζομαι τη θέση της Κυβέρνησης ότι με το παρόν σχέδιο νόμου πραγματοποιούνται σημαντικά βήματα στην αποκατάσταση της σχέσης των Ελλήνων πολιτών με την πολιτική και τους δημοκρατικούς θεσμούς καθόσον:

•    επιλέγεται η καθιέρωση του αναλογικού εκλογικού συστήματος, με ταυτόχρονη κατάργηση της ενίσχυσης ("μπόνους") του πρώτου κόμματος, ώστε η Βουλή να αποτελεί πραγματικά αντιπροσωπευτικό θεσμό της ελληνικής κοινωνίας και να εκφράζονται εντός της με δημοκρατικά δίκαιο τρόπο όλες οι απόψεις και οι πολιτικές αποχρώσεις.

•    ορίζεται ως όριο της εκλογικής ενηλικότητας το 17ο έτος ηλικίας, δίνοντας ουσιαστικότερο ρόλο και λόγο στους νέους, καθώς αποτελούν τη γενιά εκείνη που κινδυνεύει να υποστεί τις συνέπειες της κρίσης,  αλλά την ίδια στιγμή είναι και το πιο ζωντανό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, στο οποίο στηρίζονται οι ελπίδες για μια βιώσιμη και δίκαιη υπέρβαση της παρούσας δύσκολης συγκυρίας.

•    Το ποσοστό εισόδου ενός εκλογικού σχηματισμού στη Βουλή εξακολουθεί να είναι 3% επί των εγκύρων ψηφοδελτίων της Επικράτειας. Ως προς αυτό υπήρξε σύγκληση απόψεων με τη μείζονα Αντιπολίτευση κατά την επεξεργασία του ν/σ στην αρμόδια Επιτροπή, και γι’ αυτό η Κυβέρνηση καλώς το προέταξε, επιδιώκοντας ευρύτερη  συναίνεση. 

Θα ήθελα να αναφερθώ, εν συντομία, στις επιμέρους εισαγόμενες ρυθμίσεις και στην αναγκαιότητα θέσπισης καθεμίας από αυτές.

Με τη ρύθμιση του άρθρου 1, ορίζεται ως όριο της εκλογικής ενηλικότητας το 17ο έτος. Το νέο όριο εκλογικής ηλικίας έχει ως στόχο τη διεύρυνση του εκλογικού σώματος μέσω της συμμετοχής περισσότερων πολιτών στις δημοκρατικές διαδικασίες για την ανάδειξη των πολιτειακών οργάνων. Η απονομή του δικαιώματος ψήφου στους νέους των 17 ετών ενισχύει τα δημοκρατικά τους αντανακλαστικά, γεγονός που αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε μία περίοδο κρίσης αντιπροσώπευσης και απαξίωσης της πολιτικής. Εξάλλου, αυτή η προτεινόμενη ρύθμιση συνάδει και με το ήδη από το 2011, ψήφισμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, που καλούσε όλα τα κράτη-μέλη του Οργανισμού να διερευνήσουν τις δυνατότητες, που υπάρχουν για τη χορήγηση του δικαιώματος ψήφου, από το 16ο έτος της ηλικίας των νέων, κάτι που έχει ήδη υιοθετηθεί και ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως στην Αυστρία για όλες τις εκλογές, στη Γερμανία για τις περιφερειακές εκλογές, και στην εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης Ελβετία, σε κάποια καντόνια αυτής.

Με το άρθρο 2 του σχεδίου νόμου, καταργείται η κοινοβουλευτική ενίσχυση, το «μπόνους» των πενήντα (50) εδρών, και προσαρμόζονται ανάλογα οι προβλέψεις του ισχύοντος εκλογικού συστήματος, κατά τρόπο ώστε το σύνολο των 300 εδρών του κοινοβουλίου να κατανέμεται πλέον με βάση το σύστημα της απλής αναλογικής στα κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή, βάσει των ψήφων που λαμβάνουν. Η -κατά το δυνατόν- μεγαλύτερη αντιστοίχηση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης κάθε πολιτικού κόμματος και συνασπισμού προς την πραγματική εκλογική του δύναμη αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους δημοκρατικούς θεσμούς και το πολιτικό σύστημα.

Πραγματικά δεν κατανοώ την όλη κινδυνολογία  - κάτι βέβαια χαρακτηριστικό του αντιπολιτευτικού λόγου της ΝΔ- περί δήθεν επαπειλούμενης «ακυβερνησίας». Σε συνθήκες ακραίας κρίσης τα τελευταία έξι χρόνια η χώρα κυβερνήθηκε, καλώς ή κακώς, και κυβερνάται από κυβερνήσεις συνεργασίας. Η όποια κυβερνητική αστάθεια  παρατηρήθηκε προέκυψε από την κοινωνική δυσαρέσκεια και αναταραχή, το κίνημα των «πλατειών» και τη σφοδρή αντίδραση της κοινωνίας απέναντι στις αφόρητες πολιτικές εξοντωτικής λιτότητας που εφαρμόσθηκαν από καθ’ όλα σταθερές, κατά τ’ άλλα, κυβερνητικές συμμαχίες. Επομένως, το δίλημμα αμεσότερη Δημοκρατία ή σταθερότητα, που τίθεται κυρίως δια στόματος της ΝΔ είναι κατά τη γνώμη μου πλαστό και προσχηματικό, η δε πολιτική σκοπιμότητα πρόδηλη.  

Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις ανταποκρίνονται στο σαφές αίτημα της κοινωνίας σήμερα για περισσότερη και πραγματική Δημοκρατία.  Ήταν και είναι μεγάλη η ανάγκη να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την άμεση ανάσχεσης της κρίσης του πολιτικού συστήματος της χώρας, της απαξίωσης της πολιτικής και των πολιτικών από τους πολίτες, του πολιτικού κυνισμού, και των αντικοινωνικών και αντιπολιτικών συμπεριφορών, που τείνουν  να επικρατήσουν.
   
Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής της Κυβέρνησης να φέρει τη νέα αυτή συνολική πρόταση εκλογικού νόμου είναι ακριβώς να ανταποκριθεί στην αδήριτη ανάγκη να αποκατασταθεί η πίστη των ελλήνων πολιτών στο πολιτικό σύστημα με την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διεύρυνση της αντιπροσωπευτικότητας του Κοινοβουλίου, η σύνθεση του οποίου θα ανταποκρίνεται πληρέστερα στη σύνθεση, τις τάσεις και τις απόψεις του εκλογικού σώματος.

Παράλληλα, οι προτεινόμενες ρυθμίσεις απαντούν στην πάγια ανάγκη για την εμπλοκή μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού στις πολιτικές διαδικασίες και εναρμονίζονται πλήρως με τη σύγχρονη ευρωπαϊκή τάση, η οποία εκφράζεται με τη μείωση του ορίου ηλικίας για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος.

Το κρίσιμο ζητούμενο είναι να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών στους αντιπροσωπευτικούς θεσμούς, να ενισχύσουμε το ενδιαφέρον τους για τα κοινά, ιδιαίτερα δε των νέων, που αποκτούν δικαίωμα ψήφου, και να περιορίσουμε το αίσθημα αποκλεισμού και τις αντικοινωνικές και αντιπολιτικές τάσεις εντός της Ελληνικής Κοινωνίας.

Σε όλα τα παραπάνω προτάγματα θεωρώ ότι απαντά πειστικά και μπορεί να δώσει άμεσες λύσεις η πρόταση του νέου εκλογικού νόμου που φέρνει σήμερα προς ψήφιση η Κυβέρνηση. Γι’ αυτό, είμαι πεπεισμένος ότι είναι χρέος όλων μας να τη στηρίξουμε και να υπερψηφιστεί από 200 κατ’ ελάχιστον Μέλη του Κοινοβουλίου, ώστε η απλή αναλογική, επιτέλους, και οι λοιπές σημαντικές αλλαγές, που εισάγει, να ισχύσουν από τις αμέσως επόμενες εκλογές.»

        Αθήνα, 21/07/2016