Κουντούζ: Ένα χρόνο μετά τον βομβαρδισμό του νοσοκομείου από τις ΗΠΑ τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα

Τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα

Ένα χρόνο μετά τον βομβαρδισμό του νοσοκομείου των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Κουντούζ από τις ΗΠΑ

Στις 3 Οκτωβρίου 2015, το Κέντρο Τραύματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (Médecins Sans Frontières/MSF)  στην πόλη Κουντούζ του Αφγανιστάν βομβαρδίστηκε από την αεροπορία των ΗΠΑ. Το νοσοκομείο καταστράφηκε, 42 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, μεταξύ των οποίων 24 ασθενείς και 14 μέλη του προσωπικού της διεθνούς ανθρωπιστικής οργάνωσης.

H καταστροφή του νοσοκομείου στην Κουντούζ άφησε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους χωρίς επείγουσα ιατρική και χειρουργική φροντίδα σε μία εμπόλεμη ζώνη. Το νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα αποτελούσε τη μόνη δομή υγείας του είδους της στο βορειοανατολικό Αφγανιστάν, η οποία παρείχε δωρεάν υψηλού επιπέδου ιατρική περίθαλψη σε σοβαρά τραυματισμένους από το 2011. Το 2014 περισσότεροι από 22.000 ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία στο νοσοκομείο και πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 5.900 χειρουργικές επεμβάσεις.

Συγκλονισμένοι από τη δολοφονία του προσωπικού και των ασθενών τους οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα καταδίκασαν αμέσως την επίθεση, ενώ κατήγγειλαν  ότι ενώ είχαν ενημερώσει, κατά τη διάρκεια της επίθεσης, τη στρατιωτική ηγεσία τόσο του Αφγανιστάν όσο και της Διεθνούς Συμμαχίας, η αεροπορική επιδρομή συνεχίστηκε για τουλάχιστον 30 λεπτά ακόμη, χτυπώντας συνολικά 210 φορές. Μάλιστα, το νοσοκομείο ήταν ευρύτερα γνωστό και οι συντεταγμένες του κοινοποιούνταν τακτικά στις εμπόλεμες πλευρές κατά τη συνήθη τακτική της οργάνωσης στις εμπόλεμες ζώνες.


 photo ©Victor J. Blue

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υπογράμμισαν από την πρώτη στιγμή την ανάγκη για πλήρη, διαφανή και ανεξάρτητη έρευνα από διεθνή Αρχή προκειμένου να διαπιστωθεί τι πραγματικά συνέβη εκείνο το βράδυ. Μετά από έκκληση της οργάνωσης 550.000 πολίτες από όλο τον κόσμο υπογράψαν και ζήτησαν την έρευνα αυτή.

Ένα χρόνο μετά, καμία ανεξάρτητη έρευνα δεν έχει δώσει απάντηση για το πώς 42 ασθενείς, προσωπικό και συνοδοί σκοτώθηκαν ενώ απλά δέχονταν ή παρείχαν ιατρική φροντίδα. Η μόνη έρευνα που έχει διεξαχθεί είναι από το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ, σύμφωνα με την οποία «κανένα μέλος των επίγειων δυνάμεων και του πληρώματος του AC-130 δεν γνώριζε ότι τα πυρά του αεροσκάφους είχαν στόχο μια ιατρική δομή.» Το συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι «αυτό το τραγικό συμβάν προκλήθηκε από έναν συνδυασμό ανθρώπινων σφαλμάτων, τα οποία επιδεινώθηκαν από αστοχίες διαδικασιών και εξοπλισμού.»

«Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αρνούμαστε τη λέξη “λάθος”. Η επίθεση σε νοσοκομεία και επαγγελματίες υγείας είναι για εμάς μια αδιαπραγμάτευτη κόκκινη γραμμή» τόνισε πρόσφατα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Διεθνής Πρόεδρος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Δρ Τζοάν Λιου.

Παρά την παγκόσμια κατακραυγή, μόνο μέσα στο 2015, πραγματοποιήθηκαν 77 επιθέσεις σε ιατρικές εγκαταστάσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Συρία και την Υεμένη.

Ο Χρήστος Χρήστου, Πρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σημειώνει: «Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα θα συνεχίζουμε να πιέζουμε τις εμπλεκόμενες πλευρές σε κάθε πόλεμο για τα αυτονόητα: Ότι ακόμα και ο πόλεμος έχει κανόνες. Ότι η ιατρική δράση δεν μπορεί να αποτελεί στόχο. Αν ο πόλεμος συνεχίσει να διεξάγεται χωρίς όρια τα πεδία των μαχών θα μείνουν χωρίς ιατρικό προσωπικό και οι άνθρωποι που χρειάζονται περισσότερο ιατρική φροντίδα θα μείνουν  αποκομμένοι από αυτή. Και αυτό δεν είμαστε διατεθειμένοι να το αφήσουμε να συμβεί».

Μαρτυρία νοσηλευτή Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Κουντούζ, Αφγανιστάν, 3/10/2015
«Αυτό που αντικρίσαμε ήταν το νοσοκομείο κατεστραμμένο, να καίγεται. Δεν ξέρω καν τι ένιωσα, βρισκόμουν σε κατάσταση σοκ» περιγράφει συγκλονισμένος ο νοσηλευτής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Λάγιος Ζόλταν Ζεξ. «Προσπαθήσαμε να μπούμε σε ένα από τα πυρπολημένα κτίρια για να δούμε τι συνέβαινε. Δεν υπάρχουν λόγια για το πόσο φρικτό ήταν αυτό που αντικρίσαμε. Στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας έξι ασθενείς καίγονταν στα κρεβάτια τους. Το πρώτο που έπρεπε να διαπιστώσουμε ήταν ποιοι γιατροί ήταν ζωντανοί και σε θέση να βοηθήσουν. Πραγματοποιήσαμε μια επείγουσα χειρουργική επέμβαση σε έναν από τους γιατρούς μας. Δυστυχώς όμως δεν τα κατάφερε. Ο φαρμακοποιός μας, με τον οποίο μιλούσαμε το προηγούμενο βράδυ για τα αποθέματα του νοσοκομείου, ξεψυχούσε και αυτός στο γραφείο μας. Πρόκειται για ανθρώπους που εργάζονταν σκληρά για μήνες και κυριολεκτικά ασταμάτητα την τελευταία εβδομάδα. Δεν είχαν καταφέρει να πάνε στο σπίτι τους για να δουν τις οικογένειές τους. Για να βοηθήσουν άλλους ανθρώπους... Και τώρα είναι νεκροί. Πώς μπόρεσε να γίνει κάτι τέτοιο; Ποιο είναι το όφελος από μια τέτοια ενέργεια; Κατέστρεψαν ένα νοσοκομείο και τόσες πολλές ζωές για το τίποτα».