Ομιλία του Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ του Νομού Φθιώτιδας, κ. Ιωάννη Σαρακιώτη, στην Ολομέλεια της Βουλής την 07/02/2017, κατά τη συζήτηση του Σ/Ν του Υπουργείου Εξωτερικών με τίτλο "Τροποποίηση του Κώδικα του Οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών και λοιπές διατάξεις".
«Σήμερα, καλούμαστε να ψηφίσουμε για την «Τροποποίηση του Κώδικα του Οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών». Επί πολλά χρόνια, το Υπουργείο Εξωτερικών αποτελούσε το τρόπαιο για το «Νούμερο 2» του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος. Δελφίνοι διαγκωνίζονταν για το ποιος ή ποια θα καταλάβει την υπουργική θέση καθώς το πολιτικό κόστος ήταν σχεδόν μηδενικό και θα τους επέτρεπε να ανέλθουν στην κομματική ιεραρχία αψεγάδιαστοι. Το μηδενικό πολιτικό κόστος ήταν αποτέλεσμα του γεγονότος ότι απλά δε γινόταν τίποτα: καμία πρωτοβουλία, καμία αγωνία, παρά μόνο δεξιώσεις, αστραφτερά φλας και ταξίδια αναψυχής ανά τον πλανήτη.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η κυβέρνηση προσπαθεί να αλλάξει όλη αυτή τη νοοτροπία αδιαφορίας και νεποτισμού. Επικεφαλής του υπουργείου έχει τοποθετηθεί επιτέλους ένας ειδικός επί των θεμάτων με χρόνια επαγγελματικής και ακαδημαϊκής εμπειρίας και όχι ένα ακόμη υψηλόβαθμο κομματικό στέλεχος χωρίς άλλες περγαμηνές.
Η θέση του υπουργού εξωτερικών έπαψε να είναι απλά σκαλοπάτι περαιτέρω ανέλιξης και αυτή ακριβώς η νοοτροπία μεταφέρεται σε όλα τα επίπεδα του υπουργείου με το προς ψήφιση νομοσχέδιο. Επιχειρείται η δημιουργία μιας οργανωτικής δομής, η οποία θα λειτουργεί για την εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων και όχι για τις προσωπικές φιλοδοξίες του εκάστοτε υπουργού.
Προτάσσεται, λοιπόν, η επανασύσταση δύο βασικών οργάνων, εκείνων του Κέντρου Ανάλυσης και Σχεδιασμού (ΚΑΣ) και του Επιστημονικού Συμβουλίου, ενώ καταργείται το Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών – γνωστό ως ΕΚΕΜ.
Το Κέντρο Ανάλυσης και Σχεδιασμού δε θα εστιάζει σε βραχυπρόθεσμα ζητήματα ούτε θα δίνει άμεσες απαντήσεις επιχειρησιακού χαρακτήρα. Ο ρόλος του θα είναι να ενισχύει τη θεσμική λειτουργία του υπουργείου με τα μέλη του να καταθέτουν αναλύσεις μακροπρόθεσμου ορίζοντα. Η Ελλάδα έδειχνε, επί δεκαετίες, να αντιδρά απλά στα εξωτερικά ερεθίσματα και να κινείται συναισθηματικά σε μια σειρά από ζητήματα τα οποία απαιτούσαν μακρόπνοο σχεδιασμό.
Απουσίαζε, με άλλα λόγια, η υψηλή στρατηγική: η αποσαφήνιση ακροτελεύτιων σκοπών με την ταυτόχρονη διατύπωση των μέσων. Δεν ξέραμε τι θέλαμε, δεν ξέραμε τι κάναμε, δεν ξέραμε τι είχαμε στη διάθεσή μας.
Αναγκαία προϋπόθεση για την υλοποίηση συγκροτημένης εξωτερικής πολιτικής με στόχευση είναι η ύπαρξη ενός πλαισίου ορθολογικής εκτίμησης της διεθνούς κατάστασης και μέριμνας ώστε η χώρα να αποκομίζει το μέγιστο δυνατό όφελος. Τα διεθνή προβλήματα έχουν γίνει ιδιαιτέρως πολύπλοκα και έχουν πάψει να επαφίενται στην αυθεντία ενός μόνο προσώπου. Υπάρχουν πολλές διαστάσεις νομικής, πολιτικής, οικονομικής, στρατηγικής φύσης προς διερεύνηση και αυτή την αποστολή καλείται να εκπληρώσει το υπό σύσταση ΚΑΣ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, μεταξύ 2003 και 2015, το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών προσέλαβε 595 ειδικούς επί διαφόρων ζητημάτων στα πλαίσια μιας νέας δομής, η οποία παρακολουθεί και ελέγχει τα πάντα. Πως απαντά η Ελλάδα σε αυτές τις εξελίξεις; Με την πεπαλαιωμένη και διαπλεκόμενη δομή του παρελθόντος;
Δε συνιστά υποχρέωσή μας να θεσμοθετήσουμε μία αξιόλογη τεχνοκρατική δομή στα πρότυπα όχι μόνο των μεγάλων πλανητικών δυνάμεων αλλά και άλλων κρατών όπως η Λετονία, η Πορτογαλία και η Τσεχία; Προφανώς ναι και προφανώς θα έπρεπε να το είχαμε πράξει ήδη ως χώρα εδώ και δεκαετίες όταν τα υπόλοιπα κράτη οργάνωναν τα δικά τους υπουργεία και εμείς βολεύαμε ημέτερους.
Ακολούθως, το Επιστημονικό Συμβούλιο ανασυστήνεται με τη συμμετοχή καθηγητών εγνωσμένου κύρους από τους σχετικούς κλάδους του διεθνούς, ευρωπαϊκού ή δημοσίου δικαίου και του Επιστημονικού Διευθυντή του ΚΑΣ. Σε μια περίοδο, που τα ανοιχτά ζητήματα της χώρας μας έχουν ως εφαλτήριο νομικές επικλήσεις, το εν λόγω όργανο αποτελεί αναγκαιότητα. Η διαδικασία διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό και το θέμα της οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) έφεραν στην επιφάνεια την έλλειψη κατάλληλων γνωμοδοτικών οργάνων επί ζητημάτων νομικής φύσης. Στην ίδια κατεύθυνση, ιδρύεται το Γραφείο Νομοθετικής Πρωτοβουλίας.
Σχετικά με τα απόρρητα κονδύλια επιτέλους εποπτεύονται από τη Βουλή. Δημοκρατία και διαφάνεια παντού. Δε νοείται η κατασπατάληση των χρημάτων των Ελλήνων φορολογουμένων στο όνομα μυστικών κονδυλίων, τα οποία εν μέρει καταλήγουν σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) με αμφίβολο ρόλο. Η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι έχει μηδενική ανοχή απέναντι σε τέτοιου είδους φαινόμενα στέλνοντας, το περασμένο καλοκαίρι, τρεις τέτοιες ΜΚΟ στον εισαγγελέα διαφθοράς. Κάθε ευρώ οφείλει να ελέγχεται καθώς το αντίθετο θα συνιστούσε πρόκληση προς τις Ελληνίδες και τους Έλληνες που υποφέρουν καταβάλλοντας τεράστιες προσπάθειες ώστε η χώρα να καταφέρει να βγει από την κρίση.
Επιστέγασμα της παρελθούσας καθεστηκυίας νοοτροπίας υπήρξε το Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών (ΕΚΕΜ) το οποίο, όντας ανενεργό από το 2012, συνέχιζε να παρουσιάζει αλόγιστες ανελαστικές δαπάνες όπως ενοίκιο, κοινόχρηστα και μισθούς υπαλλήλων. Καταργούνται, έτσι, 23 θέσεις οι οποίες προβλέπονταν από το νόμο για τη σύσταση και λειτουργία του.
Όπως προανέφερα, δεν είναι εποχή για τέτοιες δαπάνες. Δεν είναι, επίσης, εποχή για χρηματοδότηση θεσμών-βιτρίνα. Χρειαζόμαστε όργανα τα οποία να παράγουν ουσιαστικό έργο και να μην αποτελούν καταφύγια κομματικά ευνοημένων καθηγητών και παρατρεχάμενων αμφισβητούμενης επιστημονικής επάρκειας.
Η χώρα οφείλει να αποκτήσει θεσμούς και από αυτή την αρχή, δεν εξαιρείται το υπουργείο εξωτερικών. Σκοπός είναι η άσκηση αποτελεσματικής εξωτερικής πολιτικής, η χρηστή διαχείριση του συνόλου των κονδυλίων και η αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού της χώρας με άξονα το εθνικό συμφέρον και την ενίσχυση της θέσης της Ελλάδας στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στον κόσμο. Ψηφίζω, λοιπόν, το παρόν νομοσχέδιο με την ελπίδα να συνεχιστούν παρόμοιες πρωτοβουλίες σε όλο το φάσμα του δημοσίου τομέα.»
«Σήμερα, καλούμαστε να ψηφίσουμε για την «Τροποποίηση του Κώδικα του Οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών». Επί πολλά χρόνια, το Υπουργείο Εξωτερικών αποτελούσε το τρόπαιο για το «Νούμερο 2» του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος. Δελφίνοι διαγκωνίζονταν για το ποιος ή ποια θα καταλάβει την υπουργική θέση καθώς το πολιτικό κόστος ήταν σχεδόν μηδενικό και θα τους επέτρεπε να ανέλθουν στην κομματική ιεραρχία αψεγάδιαστοι. Το μηδενικό πολιτικό κόστος ήταν αποτέλεσμα του γεγονότος ότι απλά δε γινόταν τίποτα: καμία πρωτοβουλία, καμία αγωνία, παρά μόνο δεξιώσεις, αστραφτερά φλας και ταξίδια αναψυχής ανά τον πλανήτη.Τα τελευταία δύο χρόνια, η κυβέρνηση προσπαθεί να αλλάξει όλη αυτή τη νοοτροπία αδιαφορίας και νεποτισμού. Επικεφαλής του υπουργείου έχει τοποθετηθεί επιτέλους ένας ειδικός επί των θεμάτων με χρόνια επαγγελματικής και ακαδημαϊκής εμπειρίας και όχι ένα ακόμη υψηλόβαθμο κομματικό στέλεχος χωρίς άλλες περγαμηνές.
Η θέση του υπουργού εξωτερικών έπαψε να είναι απλά σκαλοπάτι περαιτέρω ανέλιξης και αυτή ακριβώς η νοοτροπία μεταφέρεται σε όλα τα επίπεδα του υπουργείου με το προς ψήφιση νομοσχέδιο. Επιχειρείται η δημιουργία μιας οργανωτικής δομής, η οποία θα λειτουργεί για την εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων και όχι για τις προσωπικές φιλοδοξίες του εκάστοτε υπουργού.
Προτάσσεται, λοιπόν, η επανασύσταση δύο βασικών οργάνων, εκείνων του Κέντρου Ανάλυσης και Σχεδιασμού (ΚΑΣ) και του Επιστημονικού Συμβουλίου, ενώ καταργείται το Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών – γνωστό ως ΕΚΕΜ.
Το Κέντρο Ανάλυσης και Σχεδιασμού δε θα εστιάζει σε βραχυπρόθεσμα ζητήματα ούτε θα δίνει άμεσες απαντήσεις επιχειρησιακού χαρακτήρα. Ο ρόλος του θα είναι να ενισχύει τη θεσμική λειτουργία του υπουργείου με τα μέλη του να καταθέτουν αναλύσεις μακροπρόθεσμου ορίζοντα. Η Ελλάδα έδειχνε, επί δεκαετίες, να αντιδρά απλά στα εξωτερικά ερεθίσματα και να κινείται συναισθηματικά σε μια σειρά από ζητήματα τα οποία απαιτούσαν μακρόπνοο σχεδιασμό.
Απουσίαζε, με άλλα λόγια, η υψηλή στρατηγική: η αποσαφήνιση ακροτελεύτιων σκοπών με την ταυτόχρονη διατύπωση των μέσων. Δεν ξέραμε τι θέλαμε, δεν ξέραμε τι κάναμε, δεν ξέραμε τι είχαμε στη διάθεσή μας.
Αναγκαία προϋπόθεση για την υλοποίηση συγκροτημένης εξωτερικής πολιτικής με στόχευση είναι η ύπαρξη ενός πλαισίου ορθολογικής εκτίμησης της διεθνούς κατάστασης και μέριμνας ώστε η χώρα να αποκομίζει το μέγιστο δυνατό όφελος. Τα διεθνή προβλήματα έχουν γίνει ιδιαιτέρως πολύπλοκα και έχουν πάψει να επαφίενται στην αυθεντία ενός μόνο προσώπου. Υπάρχουν πολλές διαστάσεις νομικής, πολιτικής, οικονομικής, στρατηγικής φύσης προς διερεύνηση και αυτή την αποστολή καλείται να εκπληρώσει το υπό σύσταση ΚΑΣ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, μεταξύ 2003 και 2015, το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών προσέλαβε 595 ειδικούς επί διαφόρων ζητημάτων στα πλαίσια μιας νέας δομής, η οποία παρακολουθεί και ελέγχει τα πάντα. Πως απαντά η Ελλάδα σε αυτές τις εξελίξεις; Με την πεπαλαιωμένη και διαπλεκόμενη δομή του παρελθόντος;
Δε συνιστά υποχρέωσή μας να θεσμοθετήσουμε μία αξιόλογη τεχνοκρατική δομή στα πρότυπα όχι μόνο των μεγάλων πλανητικών δυνάμεων αλλά και άλλων κρατών όπως η Λετονία, η Πορτογαλία και η Τσεχία; Προφανώς ναι και προφανώς θα έπρεπε να το είχαμε πράξει ήδη ως χώρα εδώ και δεκαετίες όταν τα υπόλοιπα κράτη οργάνωναν τα δικά τους υπουργεία και εμείς βολεύαμε ημέτερους.
Ακολούθως, το Επιστημονικό Συμβούλιο ανασυστήνεται με τη συμμετοχή καθηγητών εγνωσμένου κύρους από τους σχετικούς κλάδους του διεθνούς, ευρωπαϊκού ή δημοσίου δικαίου και του Επιστημονικού Διευθυντή του ΚΑΣ. Σε μια περίοδο, που τα ανοιχτά ζητήματα της χώρας μας έχουν ως εφαλτήριο νομικές επικλήσεις, το εν λόγω όργανο αποτελεί αναγκαιότητα. Η διαδικασία διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό και το θέμα της οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) έφεραν στην επιφάνεια την έλλειψη κατάλληλων γνωμοδοτικών οργάνων επί ζητημάτων νομικής φύσης. Στην ίδια κατεύθυνση, ιδρύεται το Γραφείο Νομοθετικής Πρωτοβουλίας.
Σχετικά με τα απόρρητα κονδύλια επιτέλους εποπτεύονται από τη Βουλή. Δημοκρατία και διαφάνεια παντού. Δε νοείται η κατασπατάληση των χρημάτων των Ελλήνων φορολογουμένων στο όνομα μυστικών κονδυλίων, τα οποία εν μέρει καταλήγουν σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) με αμφίβολο ρόλο. Η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι έχει μηδενική ανοχή απέναντι σε τέτοιου είδους φαινόμενα στέλνοντας, το περασμένο καλοκαίρι, τρεις τέτοιες ΜΚΟ στον εισαγγελέα διαφθοράς. Κάθε ευρώ οφείλει να ελέγχεται καθώς το αντίθετο θα συνιστούσε πρόκληση προς τις Ελληνίδες και τους Έλληνες που υποφέρουν καταβάλλοντας τεράστιες προσπάθειες ώστε η χώρα να καταφέρει να βγει από την κρίση.
Επιστέγασμα της παρελθούσας καθεστηκυίας νοοτροπίας υπήρξε το Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών (ΕΚΕΜ) το οποίο, όντας ανενεργό από το 2012, συνέχιζε να παρουσιάζει αλόγιστες ανελαστικές δαπάνες όπως ενοίκιο, κοινόχρηστα και μισθούς υπαλλήλων. Καταργούνται, έτσι, 23 θέσεις οι οποίες προβλέπονταν από το νόμο για τη σύσταση και λειτουργία του.
Όπως προανέφερα, δεν είναι εποχή για τέτοιες δαπάνες. Δεν είναι, επίσης, εποχή για χρηματοδότηση θεσμών-βιτρίνα. Χρειαζόμαστε όργανα τα οποία να παράγουν ουσιαστικό έργο και να μην αποτελούν καταφύγια κομματικά ευνοημένων καθηγητών και παρατρεχάμενων αμφισβητούμενης επιστημονικής επάρκειας.
Η χώρα οφείλει να αποκτήσει θεσμούς και από αυτή την αρχή, δεν εξαιρείται το υπουργείο εξωτερικών. Σκοπός είναι η άσκηση αποτελεσματικής εξωτερικής πολιτικής, η χρηστή διαχείριση του συνόλου των κονδυλίων και η αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού της χώρας με άξονα το εθνικό συμφέρον και την ενίσχυση της θέσης της Ελλάδας στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στον κόσμο. Ψηφίζω, λοιπόν, το παρόν νομοσχέδιο με την ελπίδα να συνεχιστούν παρόμοιες πρωτοβουλίες σε όλο το φάσμα του δημοσίου τομέα.»
Δημοσίευση σχολίου
Πείτε μας τη γνώμη σας
Το LamiaTimes.gr φέρει ευθύνη μόνο για τα επώνυμα άρθρα των συντακτών και των συνεργατών του.
Σχόλια υβριστικά και σχόλια ρατσιστικού περιεχόμενου θα διαγράφονται μόλις εντοπιστούν ή ζητηθεί από τον οποιονδήποτε θιγόμενο.