Οι Οικολόγοι Πράσινοι για την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων

Άμεση αλλαγή πολιτικής για τους πρόσφυγες!

Οι Οικολόγοι Πράσινοι για την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων

Στις 20 Ιουνίου τιμούμε ταυτόχρονα την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων και την 40η επέτειο από την έναρξη ισχύος της Σύμβασης του Οργανισμού Αφρικανικής Ενότητας, που αφορά στα ειδικά προβλήματα των προσφύγων στην Αφρική.

Δυστυχώς σήμερα βιώνουμε τη μεγαλύτερη κρίση εσωτερικού εκτοπισμού στον κόσμο αφού, σύμφωνα με την έκθεση του Παρατηρητηρίου Εσωτερικού Εκτοπισμού (IDMC), 33,3 εκατομμύρια άνθρωποι είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι λόγω πολέμου παγκοσμίως, ενώ κάθε 60 δευτερόλεπτα μία οικογένεια τρέπεται σε φυγή στο εσωτερικό της Συρίας. Η Συρία, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, συγκεντρώνουν το 67% των νέων εκτοπισμένων το 2013.

Η προστασία των προσφύγων στην Ελλάδα είναι πλημμελής και συνίσταται κυρίως στην αποτροπή, αντί για την παροχή προστασίας. Στο πλαίσιο αυτό, η συνεχιζόμενη απώλεια ανθρώπινων ζωών στη θάλασσα στην προσπάθειά τους να βρουν ασφάλεια μετά τη φυγή τους από εμπόλεμες περιοχές, είναι χαρακτηριστική. Η περίπτωση του Φαρμακονησίου, όπου εξαιτίας λανθασμένων χειρισμών του λιμενικού σώματος χάθηκαν τρεις γυναίκες και εννέα μικρά παιδιά, συνεχίζει να συγκλονίζει. Η υπόθεση ελέγχεται και ως αποτυχημένη προσπάθεια απώθησης. Aν και οι απωθήσεις απαγορεύονται ρητά από το ελληνικό, το ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο -καθώς αυτές συνιστούν παράνομη απέλαση μιας ομάδας ανθρώπων χωρίς να εξεταστούν οι ατομικές τους περιστάσεις και στερώντας τους τη δυνατότητα να ζητήσουν άσυλο- αποτελούν συνήθη πρακτική των ελληνικών αρχών.

Οι πρόσφυγες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν επίσης ένα βραδυκίνητο και γραφειοκρατικό σύστημα απονομής ασύλου, παρά τις προσπάθειες για τη βελτίωσή του που έγιναν τα τελευταία χρόνια. Κέντρα πρώτης υποδοχής για την καταγραφή και μια πρώτη φιλοξενία τους δεν υφίστανται ή υπολειτουργούν, ενώ «ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια» κέντρα κράτησης στα οποία τόσο οι συνθήκες κράτησης, όσο και η έλλειψη των διαδικαστικών εγγυήσεων που περιβάλλουν την κράτηση στην Ελλάδα, προβληματίζουν ιδιαιτέρως. Υπόψη ότι κατά τα έτη  2009 έως το 2012, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε ότι η Ελλάδα έχει παραβεί το άρθρο 3, σε 11 περιπτώσεις που αφορούν τις συνθήκες κράτησης προσφύγων και μεταναστών που κρατούνται σε κέντρα κράτησης μεταναστών ή σταθμούς συνοριοφυλακής. Η παράταση της κράτησης πέραν του 18μηνου, ανώτατου επιτρεπόμενου ορίου με βάση την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις Επιστροφές μετά την απαράδεκτη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, έχει άμεσο αντίκτυπο και στους αιτούντες διεθνούς προστασίας.

Παράλληλα, οι πρόσφυγες, όπως και οι μετανάστες πέφτουν συχνά θύματα ρατσιστικής βίας. Παρά τη μείωση των κρουσμάτων ρατσιστικών επιθέσεων, αυτά εξακολουθούν να υφίστανται, υποδηλώνοντας τόσο το νομοθετικό κενό που υπήρχε στην προστασία των θυμάτων που στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων, όσο και την απροθυμία των διωκτικών αρχών να προβούν σε επαρκή έρευνα και συλλήψεις. Η ρύθμιση για τη χορήγηση άδειας διαμονής -μέσω ΚΥΑ- σε μετανάστες για ανθρωπιστικούς λόγους, οι οποίοι είναι θύματα και μάρτυρες ρατσιστικής βίας, αποτελεί ένα πρώτο ημιτελές και επισφαλές όμως βήμα, το οποίο ανά πάσα στιγμή με μία άλλη ΚΥΑ μπορεί να ακυρωθεί.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι ζητούν από την ελληνική Πολιτεία αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, να αλλάξουν πολιτική στο προσφυγικό ζήτημα. Στο πλαίσιο αυτό οφείλουν να παρέχουν μεγαλύτερη ανθρωπιστική βοήθεια στις χώρες που πλήττονται και να συνεργαστούν, προκειμένου να μειωθούν οι απώλειες ανθρώπινων ζωών όταν ακολουθούνται επικίνδυνα περάσματα στη Μεσόγειο και σε άλλα  θαλάσσια σύνορα, δημιουργώντας παράλληλα διόδους νόμιμης διέλευσης. Η Ελλάδα με τη σειρά της οφείλει να εξαλείψει τη διαδεδομένη και συχνά δολοφονική πρακτική της απώθησης προσφύγων και μεταναστών που φτάνουν στα σύνορά της και να ενισχύσει τις επιχειρήσεις διάσωσης. Περαιτέρω η ενίσχυση της πρόσβασης στο άσυλο και την προστασία, η διευκόλυνση της οικογενειακής επανένωσης καθώς και άλλων μορφών νόμιμης κινητικότητας είναι απαραίτητες, σε συνδυασμό με τη δημιουργία Κέντρων Πρώτης Υποδοχής και την κατάργηση των απάνθρωπων, παράνομων και τελικά αναποτελεσματικών Κέντρων Κράτησης. Η καταπολέμηση του ρατσιστικού εγκλήματος τόσο θεσμικά, όσο και κοινωνικά μέσω της εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης τέλος, θα πρέπει να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα της Πολιτείας, ενώ η δημιουργία αντιρατσιστικών αντανακλαστικών στην ελληνική κοινωνία αποτελεί χρέος όλων μας.

Γιατί η αλληλεγγύη είναι το όπλο μας...

Η Θεματική Ομάδα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων